Γάμος
αλά… όπως παλιά. Μια διαδρομή από τα παλιά έως το σήμερα με τη βοήθεια από
παλιές γραφές που τις περισσότερες φορές είναι εκείνο που μας κάνει να
γνωρίζουμε από που προερχόμαστε, πως ζούσαν και διαβίωναν οι προηγούμενες
γενιές. Ουσιαστικά είναι η ύπαρξη και η ιστορία μας. Εύκολα σε άλλες παλιές
εποχές ένας άνθρωπος θα μπορούσε να περιγράψει τι είναι γάμος και ποιες
διαδικασίες χρειάζονται να γίνουν από τις δύο οικογένειες ώστε να ευτυχίσουν τα
παιδιά, και ο γάμος να είναι καλορίζικος, όπως συνηθίζουμε να λέμε ακόμη και
σήμερα!! Λίγα λόγια από τις παλιές γραφές για τις διαδικασίες ενός γάμου και τα
έθιμα που τηρούνται με ευλάβεια και χωρίς να προσβάλλουν πρόσωπα αλλά και τις
αξίες της τότε κοινωνίας. Θα μπορούσα να αναφερθώ εκτενέστερα σε όλη τη
διαδικασία αλλά θα παραμείνω σε δύο απλές εκδοχές. Η μία αφορά τη γνωριμία στο
Μειντάνι ή στο πανηγύρι από μακρυά και στη συνέχεια τον λόγο τον είχε κάποιος
πιο μεγάλος σε ηλικία, ο οποίος έπαιρνε πρωτοβουλία για την ένωση! Η άλλη αφορά
τον κανονικό προξενητή, ο οποίος έπαιρνε και το ριγάλο του (προσυμφωνημένη
αμοιβή) και έκανε το συνοικέσιο, το οποίο είχε δύο σκέλη: το πρώτο ήταν να
γνωριστεί το ζευγάρι και οι γονείς, σε κάποιο σπίτι, να ανταλλάξουν κάποια
βλέμματα, και ήταν αρκετό να κλείσει η συμφωνία! Το δεύτερο σκέλος, όχι πολύ
ασυνήθιστο, ήταν να γνωρίζεται ο γαμπρός και η νύφη στα σκαλιά της εκκλησίας!!
Ανάγκες μιας άλλης εποχής. Σήμερα η κοινωνία μας έχει προχωρήσει. Οι ανάγκες
και τα θέλω των ανθρώπων καθορίζονται από τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, όπου
στο βωμό του κέρδους δεν διστάζουν να ξεριζώσουν ήθη και έθιμα. Δεν διστάζουν
να βιομηχανοποιήσουν και το γάμο. Σε μεγάλο βαθμό το έχουν καταφέρει και
μάλιστα με τον πιο επιστημονικό τρόπο (marketing). Προσπαθούν και βάζουν
στο μυαλό των ανθρώπων «αμάσητη» τροφή, με αποτέλεσμα να υστερούν από την
πλειοψηφία την κριτική σκέψη, προκαλώντας άγχος και σύγχυση. Ειδικά στους νέους
ανθρώπους όπου η επικοινωνία και η ανθρώπινη επαφή τους γίνεται με τα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης, και κατά τη γνώμη μου αδυνατούν να καταλάβουν πως με την
απραξία και την ανοχή τους βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε ψεύτικες αξίες,
στηριζόμενες σε εφήμερα αναλώσιμα υλικά (επικοινωνία, εργασία, επιστήμη,
διατροφή, αισθήματα και άλλα πολλά ενεργοποιούνται ή σβήνουν με ένα κλίκ!!). εδώ
και αρκετά χρόνια ο γάμος, ως θεσμός της κοινωνίας μας, θα τολμήσω να πω πως
έχει ξεφτίσει ενώ τα έθιμα του τείνουν να εκλείψουν. Άλλωστε τα επίσημα
στοιχεία που κατά καιρούς βγαίνουν στη δημοσιότητα αφορούν τα πολλά διαζύγια
λόγω ενδοοικογενειακής βίας που ολοένα και πληθαίνει και δεν αφήνουν περιθώρια
για υγιή συμβίωση. Και δεν είναι μόνο αυτά καθώς υπάρχουν και άλλοι εξωγενείς
παράγοντες, όπως η ανέχεια, ο εγωισμός, ο υπερκαταναλωτισμός που παρατηρείται
ως προτεραιότητα σε πολλά ζευγάρια καθώς τους το επιβάλλουν τα ΜΜΕ και άλλες
φορές το κοινωνικό τους περιβάλλον. Τελειώνοντας τις σκέψεις μου ως μία
καταγραφή κοινωνιολογικής συμπεριφοράς και αξιών, θέλω να παραθέσω το παρακάτω
ιστορικό κείμενο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Φωνή των Μπαμπινιωτών» για το
χωριό μας, Αύγουστος 1981:
ΠΡΟΙΚΟΣΥΜΦΩΝΟ
Εν
ονόματι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού τον ευλογήσαντα τον γάμον εν Κανά της
Γαλιλαίας
Δηλοποιείται
Εγώ, ο Μήτσος Κατσουράκης από την
Πόρτα Μπαμπίνης, και η γυναίκα μου Κωνστάντω, αποφασίσαμε να παντρέψουμε την
ανύπαντρη θυγατέρα μας, Δήμητρα, με τον Βασίλη Σταμουλάκη, με την συγκατάθεση
όλων των συγγενών.
Ο
Βασίλης Σταμουλάκης δέχτηκε και αφού, κατά τον νόμον, ρωτήσαμε και τον Βασίλη
και τη Δήμητρα και έδωσαν τη συγκατάθεσιν των ευχαρίστως δίδομε δια την Δήμητρα
ως προίκα τα παραπάνω κινητά και ακίνητα, να ζήσουν και να χαρούν με την ευχή
μας να αποκτήσουν όλα τα αγαθά και τεκνοποιίαν.
Τους
δίνουμε όλα τα πατρικά μας, ακίνητα, σπίτι, αμπέλι, χωράφι. Έχουμε δε συμφωνία
στους δύο χρόνους, έως ότου γνωρίσουμε τον χαρακτήρα του, δεν έχει το ελεύθερο
να πωλήσει, χωρίς τη γνώμη όλων μας, και με τους δύο χρόνους έχει το δικαίωμα
να εξουσιάζει όλη την προίκα που του δίνουμε.
Του
δίνουμε λοιπόν ένα χωράφι στην άκρη στο χωριό με τα γνωστά του όρια.
Ένα
αμπέλι δίπλα στο χωράφι.
Ένα
σπίτι δίπατο με τέσσερα δωμάτια και στέρνα μέσα στο μαχαλά του χωριού. Τέσσερα
στρώματα με μαλλί.
Τέσσερα
παπλώματα, τα δύο με μαλλί και τα δύο με πούπουλο.
Τρεις
βελέτζες φλουκωτές.
Ένα
δαχτυλίδι χρυσό με βούλα.
Μία
φλοκάτα με χρυσά κεντήματα.
Δύο
φουστανέλες, έξι συγκούνια.
Ένα
ντουλαμά με ατλάλι.
Δέκα
πέντε ζευγάρια τσουράπια, πέντε πουκάμισα χομαγιά, πέντε πουκάμισα μερινό. Ένα
ζευγάρι θυλήκια ασημένια για τα τσαπράζια.
Μία
ζώνη ασημένια φαρδιά.
Δύο
ζευγάρια τσαρούχια τελατίνι.
Τέσσερα
προσκέφαλα βαμβακερά.
Δύο
κασσέλες.
Όλα αυτά τα δίνουμε ως προίκα στην
κόρη μας Δήμητρα να τα εξουσιάζει για δικά της κτήματα και να τα χαίρεται με
την ευχή μας.
Δια ασφάλειαν ζωής και θανάτου εκάμαμε δύο
όμοια προικοσύμφωνα και μπήκαν οι υπογραφές του Ιερέως Πάπα-Κώστα και των
αξιόπιστων μαρτύρων Σαράντη Λιοπύρι και Γώγου Παπαδημήτρη.
Τη 3 Σεπτεμβρίου 1551 εν Πόρτα
Μπαμπίνης,
Ο εκ Τρύφου Ιερεύς Παπακυριάκος
Κομπλίτσης
Απόστολος
Ο
Ακαρνάνας
